Mùa thu đến nhẹ nhàng như thể chỉ khẽ gõ cửa. Làn gió mát len qua kẽ tóc, mang theo mùi hương của cỏ khô, đất ẩm và hoa dại ven đường. Hạ vẫn giữ thói quen mỗi chiều đạp xe ra cánh đồng xa nơi không có khói xe, không có tiếng còi, chỉ có tiếng bầy trẻ nô đùa và từng đợt gió vỗ vào đôi má ửng hồng.
Cô ngồi đó, bên chiếc xe đạp cũ, dưới gốc cây bàng già, tay cầm cuốn sổ nhỏ. Bọn trẻ chạy chơi gần đó thường ghé lại, tò mò hỏi:
” Cô vẽ gì đấy ạ?
” Cô viết truyện, nhưng toàn viết về tụi nhỏ thôi, nên phải ngồi đây nhìn mới viết được chứ.
Chúng cười rúc rích rồi chạy đi, để lại cô một mình trong sự an yên không thể diễn tả. Cô đã quen với sự yên tĩnh này. Không còn nhớ cảm giác được ai đó nhắn tin hỏi “Em ăn gì chưa?”, cũng không còn chờ đợi tiếng chuông điện thoại lúc khuya. Một thời cô từng có tất cả những điều đó, nhưng cũng từng mất tất cả, chỉ vì đặt trái tim vào sai người.
Một chiều nọ, trong khi đang ngồi viết, một người đàn ông lạ đến gần. Anh khoảng bốn mươi, dáng gầy, mang kính cận và xách theo một chiếc máy ảnh film cổ. Anh đứng chụp lũ trẻ một lúc lâu rồi quay sang chào cô.
” Em là dân viết à?
” Anh là dân chụp à?
Cả hai bật cười. Một cuộc trò chuyện bất ngờ, ngắn ngủi nhưng ấm áp như ánh nắng cuối ngày. Anh tên Minh, sống ở thị trấn gần đó, từng là nhiếp ảnh gia báo chí, nay cũng chọn về quê, sống đơn giản và chụp đời thường. Không hỏi cô độc thân hay đã có người thương, không gợi lại chuyện cũ chỉ nói về ánh sáng, về màu trời, về cách lũ trẻ cười không toan tính.
Từ hôm đó, chiều nào cũng thấy anh xuất hiện khi thì chụp hoàng hôn, khi thì ngồi vẽ nét phác bằng than, lúc lại chỉ ngồi im lặng, như thể chính anh cũng đang chữa lành điều gì đó trong mình. Họ ít nói, chỉ cần một ánh mắt gật đầu là đủ. Những chiều yên lặng như thế hóa ra lại khiến Hạ thấy lòng dễ chịu hơn bao giờ hết.
Một buổi chiều khác, cô hỏi anh:
” Anh thấy một người sống một mình có ổn không?
Minh suy nghĩ một lát, rồi nói:
” Ổn hay không không phải do việc một mình hay không, mà là do người đó có chấp nhận chính mình hay chưa.
Câu trả lời ấy theo Hạ suốt cả đêm. Cô nhận ra, điều khiến cô từng khổ đau không phải là vì người kia rời bỏ cô, mà là vì chính cô đã không thể ở bên mình một cách tử tế. Bây giờ thì khác. Cô đã biết tự chăm sóc lấy mình, biết vui với buổi sáng nắng nhẹ, biết viết cho mình một chương đời khác, và biết ơn cả những điều đã từng làm tim đau.
Không ai biết giữa Hạ và Minh có thể đi xa đến đâu, và thật ra cũng không cần thiết phải biết. Có thể họ chỉ là hai người đi qua nhau, gặp nhau ở một điểm lặng của đời mình, rồi lại tiếp tục hành trình riêng. Nhưng ít ra, trong những ngày ấy, Hạ đã học được rằng: một mình không hề đáng sợ, nếu người bạn đồng hành tốt nhất… chính là bản thân mình.
Chiều hôm đó, khi về tới nhà, cô mở cửa sổ, để gió ùa vào. Trong bếp, ấm nước sôi lăn tăn, mùi trà hoa cúc lan tỏa khắp phòng. Cô rót một tách, mở nhạc Trịnh, và ngồi lặng nghe từng câu hát:
Tôi nay ở trọ trần gian
Trăm năm về chốn xa xăm cuối trời…
Một mình, nhưng không cô đơn.
Những ngày cuối thu, gió se sắt và trời mờ đục, nàng vẫn đều đặn dậy sớm, pha một ly trà nóng, rồi ngồi viết dưới khung cửa sổ hướng ra vườn. Những cơn gió cuốn lá vàng rơi lả tả, có khi chạm vào lòng nàng một chút xao xuyến. Không phải vì cô đơn. Mà là vì gió khiến ký ức cũng biết thở dài.
Một buổi chiều, đang trên đường đạp xe về, nàng tình cờ gặp lại Hạnh ” cô bạn đại học năm xưa, từng ở cùng ký túc xá. Hạnh giờ đã ba con, dáng người thấp đi, ánh mắt lúc nào cũng loang loáng nước. Gặp nhau, cả hai ôm chầm lấy nhau, như ôm cả một phần tuổi trẻ đã mất.
Hạnh kể rằng chồng cô hay đi xa, con nhỏ lại quấy, ngày nào cũng cơm nước, việc nhà, quay như chong chóng. Có lúc cô thấy mình như một cái bóng, tồn tại chỉ để phục vụ mọi người, quên luôn cả bản thân từng thích vẽ tranh, từng mơ làm giáo viên mỹ thuật.
Nàng lặng im nghe, rồi nhẹ nhàng bảo:
” Ở một mình, tớ vẫn hay thấy trống trải. Nhưng nghe cậu nói xong, tớ nhận ra, có khi, cô đơn nhất là khi ở giữa nhiều người mà vẫn thấy mình không thuộc về đâu cả.
Câu nói ấy khiến cả hai cười. Không buồn, chỉ là cười vì nhận ra: chẳng ai đủ đầy cả. Người có chồng con thì nhớ những ngày tự do. Người độc thân lại thèm cảm giác được ai đó gọi là “vợ ơi”. Nhưng cuộc đời không phải cái chợ, không phải cứ muốn là có.
Cuối tuần đó, Hạnh gửi con cho bà ngoại, lên quê chơi với nàng hai ngày. Hai người đàn bà, một đã có gia đình, một sống một mình ” cùng đi hái rau, nấu bữa cơm chay đơn giản, dắt nhau đi chụp ảnh ở triền đê vắng. Tối đến, họ đắp chung một chiếc chăn, nói với nhau về những giấc mơ, về thời còn trẻ, và cả những mỏi mệt giấu kỹ.