Mùa hè năm đó, Sài Gòn chuyển mưa bất chợt, cơn nắng như rắc muối lên da thịt rồi lại tạt những trận mưa đỏng đảnh. Tôi dắt thằng bé sang quán phở đầu hẻm, mua cho nó tô phở bò đặc biệt  món nó thèm mãi từ đợt về ở với ngoại. Thằng nhỏ xì xụp ăn, chốc chốc ngước mắt cười với tôi, môi nó dính một vệt nước béo. Nhìn nó, tôi vừa thương vừa xót.

Ngày trước, tôi cứ tin rằng tôi đã “hy sinh tất cả vì tình yêu”. Nhưng đến khi chỉ còn lại hai mẹ con, tôi mới hiểu: Hy sinh cho một người không xứng đáng thì chỉ là khờ dại. Thằng bé này mới là tất cả. Nó là đoạn dây duy nhất cột tôi vào đời này, để tôi không trôi lềnh bềnh như đám rác giữa mưa.

Buổi tối, tôi trải sổ ra bàn, cặm cụi tính toán chi tiêu. Mấy đồng lương quán cơm cộng tiền làm thêm lễ tân không dư dả gì, nhưng ít nhất còn đủ trả tiền trọ, tiền học cho con, tiền thuốc đau ốm vặt. Thi thoảng nhìn tờ giấy cũ rách góc, tôi lại nhớ về những đêm trước, tôi dán mắt vào chiếc ví rỗng, chờ đợi kẻ chẳng bao giờ mang gì về ngoài gánh nặng.

Giờ thì khác rồi. Mỗi đồng bạc tôi cầm trong tay đều sạch sẽ  không có mùi rượu, không lẫn mùi son phấn đàn bà khác, không dính tiếng rên xin hay dằn vặt. Là tiền mồ hôi tôi đổ ra, là tiền tôi kiếm để nuôi con, nuôi giấc ngủ không còn chập chờn.

Một buổi sáng, chị chủ quán phở bảo:

 “Em giỏi tính toán vậy, hay học thêm kế toán sổ sách đi. Mai mốt mở cái tiệm nhỏ cũng được.”

Tôi giật mình. Mở tiệm? Cái ý nghĩ đó trước giờ chưa từng lóe lên. Tôi từng mong mở một tiệm nhỏ bán cháo lòng, hay quán cà phê có hoa, nhưng rồi kẹp cứng giữa nợ nần, giữa bóng lưng người đàn ông không biết kiếm tiền. Giờ chị nói, tôi lại thấy tim mình nhói lên  không phải vì đau, mà vì một thứ rất lạ: hy vọng.

Tối đó, tôi ngồi tra cứu mấy lớp kế toán online. Tôi cũ kỹ lắm rồi, hồi đi học phổ thông còn chẳng được cầm máy tính ra hồn. Nhưng tôi không sợ nữa. Thằng bé thì nằm bên cạnh, tay ôm chồng sách tô màu:

 “Mẹ ơi, mai mẹ đi học hả? Con đi học chung với mẹ nha.”

Tôi bật cười. Tôi xoa đầu nó:

 “Ừ. Mẹ học ban đêm, con ở nhà với ngoại. Lớn lên con muốn học gì mẹ cũng cho học.”

Nó gật gật, mắt hí lại như con mèo. Có những câu hứa nghe thì nhỏ, nhưng với tôi, nó nặng bằng cả đời. Tôi hứa với con, và tôi hứa với chính tôi  lần này, tôi không bỏ cuộc.

Tôi xin nghỉ việc ở quán cơm sau khi tìm được chỗ làm mới: một tiệm tạp hóa của đôi vợ chồng trẻ đang cần người trông hàng. Chủ tiệm thương tình, cho tôi bán thêm mấy món ăn vặt ngoài hiên để kiếm thêm. Thế là tôi mua ít rau, ít bột, rán bánh, nấu chè. Ban đầu khách ít, chỉ mấy cô lao công, mấy chú chạy xe ôm. Nhưng cái ngõ này miệng truyền miệng lẹ lắm. Tầm tháng sau, chiều nào tôi cũng bán hết sạch.

Tiền lãi chẳng bao nhiêu, nhưng là những đồng bạc đầu tiên tôi làm ra khi không còn vướng víu một người đàn ông nào nữa. Tôi nhìn mớ tiền lẻ, thấy ngón tay mình còn mùi dầu ăn, tay nhăn vì ngâm rửa nồi chè. Nhưng tôi hạnh phúc  lần đầu tiên hạnh phúc mà không sợ mai này nó sẽ đổi màu.

Một tối mưa tầm tã, tôi đang đậy quán thì thấy Lượng đứng bên kia đường. Anh đội mưa, áo sơ mi sộc sệch, mắt trũng sâu. Anh nhìn tôi rất lâu. Tôi cứng người. Tôi sợ anh sẽ chạy sang, quỳ gối, gào khóc xin lỗi. Tôi sợ anh sẽ giở trò tống tiền, hay dọa dẫm. Nhưng anh không làm gì cả. Anh chỉ đứng nhìn.

Mưa quất xối xả lên mái hiên. Thằng bé chạy ra ôm eo tôi, nép mặt vào lưng mẹ:

 “Ai vậy mẹ?”

Tôi cúi xuống, buộc lại dây giày cho nó:

 “Người cũ. Người không còn quan trọng.”

Khi tôi ngẩng lên, anh đã quay lưng, bóng anh loạng choạng giữa mưa. Tôi không thấy hả hê. Tôi không thấy tội nghiệp. Tôi chỉ thấy mình nhẹ tênh  như thể tôi đã đặt một hòn đá nặng xuống đất, vĩnh viễn không còn muốn cõng nó thêm bước nào.

Mùa thu, tôi gom góp được chút vốn. Tôi thuê được góc hiên nhỏ trong chợ, bày mấy rổ rau, mấy gói gia vị, ít bánh kẹo lặt vặt. Mẹ tôi đứng phụ, thằng bé chạy lăng xăng trông xe cho khách. Tôi cười bảo nó:

 “Mai mốt mẹ để con bán luôn. Bán được thì thưởng kẹo.”

Nó xòe tay đòi kẹo trước. Nhìn bàn tay nhỏ, tôi lại nhớ những ngày chính tay tôi từng run rẩy ký những tờ giấy cầm đồ, chạy mượn từng đồng nuôi một gã đàn ông. Cũng đôi tay này, giờ tôi đang tự trả lại công bằng cho chính mình.

Người ta bảo: “Đời đàn bà hơn nhau ở tấm chồng.” Tôi từng tin vậy. Nhưng bây giờ, tôi thấy câu ấy sai bét. Đời đàn bà hơn nhau ở chỗ: có can đảm chấm dứt hay không. Có đủ dũng khí nói “thôi” đúng lúc không. Có còn dám thương mình sau khi đã lỡ thương nhầm người không.

Một buổi trưa, có người khách quen ngồi ghé quầy, hỏi tôi:

 “Chị có định đi bước nữa không? Đàn bà có chồng vẫn hơn.”

Tôi múc cho chị ấy tô chè, thong thả nói:

 “Tôi chẳng biết sau này sao. Nhưng giờ tôi còn chưa yêu lại chính tôi đủ, thì tôi yêu ai được?”

Chị khách cười, lắc đầu:

 “Khéo chị khó tính rồi ế luôn đó.”

Tôi bật cười. Ế thì ế. Còn hơn gắn chặt đời mình với một kẻ khiến mình nhục nhã. Tôi không còn sợ hai chữ “một mình” nữa. Tôi có con. Tôi có bàn tay tôi. Tôi có mái hiên chật hẹp, nhưng mỗi đồng lãi tôi cầm về là sạch sẽ. Thế là đủ.

Đêm về, tôi ôm con ngủ. Nó hay thở khò khè, quẫy chân đá tung chăn. Tôi phủ chăn lại, hôn lên trán nó.

Ngày xưa, tôi cứ tin rằng người ta rời bỏ mình vì mình không đủ tốt. Giờ tôi hiểu, không phải. Kẻ phản bội thì luôn tìm được lý do để phản bội. Kẻ tử tế thì luôn ở lại, dù mình có vụng về bao nhiêu.

Tôi cũng hiểu thêm, không ai có thể yêu tôi hơn chính tôi. Tôi phải tự xứng đáng với chính tôi trước. Không thể bắt ai phải “xứng” với một kẻ rẻ rúng chính mình.

Thỉnh thoảng, tôi vẫn thấy Lượng lảng vảng quanh chợ. Anh tiều tụy, rách rưới, chắc vẫn chưa tìm được bến đỗ nào khác. Anh nhìn tôi bán hàng, nhìn đứa nhỏ chạy lăng xăng, có khi mắt anh ươn ướt. Nhưng tôi không còn thấy gì nữa. Tôi đã để anh nằm lại ở một góc mùa mưa năm ấy rồi.

Tôi biết, tôi đã bắt đầu lại. Không hoành tráng. Không màu mè. Chỉ là một quầy tạp hóa nhỏ, một góc hiên bé xíu, một đứa con đang lớn lên bên mình, và một trái tim đã thôi sợ những đêm mưa gió.

Tôi không hỏi ai xứng với tôi nữa.

Vì tôi đã học được điều quan trọng nhất:

“Mình phải xứng với chính mình trước.”