Sáng sớm, trong con hẻm xám xịt còn đọng mùi mưa đêm, chiếc xe cứu thương rú còi rồi lăn bánh đi. Hàng xóm lố nhố ngoài ngõ, ai cũng thì thầm:

  “Tội bà Xuyến. Khổ cả đời vì thằng con…”

Bà Xuyến đã không qua khỏi đêm ấy. Cơn đột quỵ quật ngã bà khi bà đang ngồi tẩn mẩn nhặt từng đồng bạc lẻ giấu dưới đệm  những đồng cuối cùng bà định dúi vào tay Đức, để nó “gầy vốn làm ăn”. Người ta bảo, bà đã mất ngay khi nằm trên băng ca, tay còn nắm chặt mép áo Đức.

Nhưng lúc đó, Đức không khóc. Hắn cứ đứng cứng đờ, như thể bầu trời xám xịt trên đầu không còn gì để sụp nữa. Hàng xóm thở dài, chẳng ai biết an ủi hắn sao cho đúng. Bởi ai cũng nghĩ trong đầu: “Quả báo đấy thôi…”

Nhà quạnh quẽ, chỉ còn mùi dầu gió và mấy bát cháo nguội vương vãi. Cái mâm gỗ bà Xuyến hay ngồi lặt rau còn sót mấy cọng héo quắt. Đức lê chân qua hiên, sờ lên chiếc gối bà hay nằm, sờ vào tấm chăn đã sờn rách ở mép.

Bất giác hắn nhớ lại lần cuối cùng bà gọi hắn lại, nói khẽ:

  “Đức… thôi… thôi lươn lẹo nữa. Mẹ khổ lắm rồi con ơi…”

Nhưng lúc đó hắn gạt đi, miệng phì cười:

  “Thời này ai ngay thẳng thì chết đói mẹ ơi…”

Giờ thì mẹ hắn chết thật, còn hắn đứng lửng lơ như con cá ươn bị lột vảy. Trong nhà im ắng đến mức nghe rõ tiếng ruồi bay quanh nồi cá kho nguội mà mẹ hắn làm dang dở.

Đám tang bà Xuyến nhỏ như chính phần đời bà: âm thầm, lụi cụi, không kèn trống, chỉ mấy chị hàng xóm góp gạo nấu nồi cháo, vài bác xe ôm lân la thắp nhang. Đức ngồi thu lu bên quan tài, mắt đỏ ngầu nhưng khô khốc.

Không thấy Lan. Không một tin nhắn, không một bóng dáng. Chỉ có tờ giấy nhắn cũ được bà hàng xóm dúi cho hắn:

  “Lan gửi nè. Nó bảo mày đừng tìm nó nữa. Đủ rồi.”

Hắn bóp chặt tờ giấy, đầu ngón tay rớm mồ hôi lạnh. Hắn muốn gào lên, nhưng cổ họng nghẹn cứng. Đám tang kết thúc gọn gàng như cuộc đời mẹ hắn: sạch, nghèo, và lặng lẽ.

Lan ngồi trong căn phòng trọ mới, tường quét vôi trắng, cửa sổ nhỏ nhìn ra mái tôn xóm lao động. Cô tự tay xếp lại thùng đồ nghề cắt tóc, hộp màu nhuộm, chiếc kéo sắc. Mái tóc cô giờ cắt ngắn, không còn xoăn sóng như khi Đức thích. Môi cô khô, nhưng ánh mắt không còn đục ngầu.

Bữa cơm trưa chỉ có bát rau luộc, chén muối tiêu và đĩa cá khô. Cô chấm chấm miếng cá, chợt nghe tanh tanh. Lòng cô nhói, nhưng rồi cô gạt: “Hết rồi. Cá ươn vất đi, muối giữ lại cho mình sống.”

Bạn bè ghé thăm, ai cũng tròn mắt khi thấy Lan bây giờ. Gọn gàng, lặng lẽ nhưng dứt khoát. Không còn đêm nào ngồi co quắp khóc bên điện thoại chờ tin nhắn. Không còn tự hỏi “mình sửa được hắn không?”. Không còn sợ xóm cười chê: “Con Lan ngu…”

Ai cũng từng ngu. Nhưng Lan đã kịp tỉnh. Và đó là điều khiến cô ngẩng đầu nhìn gió trời mà không còn thấy nặng ngực.

Sau đám tang, đám chủ nợ kéo đến. Gã cò đất gõ cửa phòng Đức, giọng lạnh tanh:

  “Mẹ mày chết rồi, ai trả tiền tao?”

Đức ú ớ, mặt mũi hốc hác. Hắn chạy quanh xóm, gõ cửa mấy chỗ cũ, nhưng đâu ai dám cho hắn vay nữa? Bữa cơm đầu tiên không còn bàn tay mẹ, hắn vét được gói mì sống, chan nước sôi từ bình nhựa. Ăn xong, hắn nôn khan. Hắn thấy lưỡi mình đắng như cặn rỉ.

Đêm ấy, hắn mò ra bờ kênh, nơi hắn hay ngồi nhậu với đám cò đất. Lần đầu tiên hắn gục đầu xuống, úp mặt vào lòng bàn tay. Bàn tay từng xòe ra vơ vét tiền thiên hạ, giờ lật ngửa chẳng có gì ngoài mùi tanh của mồ hôi và nỗi sợ.

Sáng hôm sau, xóm nhỏ bất ngờ nghe tiếng chuông chùa ngân vang. Đức lững thững lê bước ra cổng chùa. Sư thầy ra nhìn, chỉ lắc đầu. Ai cũng biết Đức, biết cả mẹ hắn, và biết luôn mùi lươn của hắn.

Hắn khụy gối:

  “Con muốn xin được làm công quả… ở đây… để mẹ con được yên lòng.”

Sư thầy chỉ đặt tay lên vai hắn:

  “Muối mặn thì mới giữ cá khỏi ươn. Con để muối rơi mãi, giờ cá ươn, ai giữ cho con nữa?”

Đức gục đầu. Tiếng chuông rền rĩ như gõ thẳng vào lồng ngực hắn. Lần đầu tiên, hắn thấy sợ chính mình. Sợ cái mùi tanh không rửa được. Sợ những người hắn từng dối trá sẽ vĩnh viễn không quay về. Sợ Lan đã quên hắn thật rồi.

Cuối mùa mưa, những cơn mưa đêm không còn dầm dề. Hơi đất bốc lên, ngai ngái mùi bùn. Trước hiên căn nhà xập xệ, bát cá kho nguội từ đêm bà Xuyến mất vẫn nằm lăn lóc, ruồi bâu đầy. Đức cầm bát cá lên, tay run run. Hắn ngửi. Mùi cá ươn, mùi muối mặn đã biến thành thứ tanh tưởi mà không bát nước nào gột nổi.

Ở góc phố, Lan đạp xe ngang qua. Cô dừng lại, nhìn vào, ánh mắt lạnh lẽo. Cô cúi đầu chào người hàng xóm cũ, không nhìn Đức lấy một lần. Chiếc xe đạp chầm chậm lăn bánh, lốp xe vạch một vệt dài trên nền đường còn ướt.

Tiếng chuông chùa ngân tiếp, từng hồi dài, rót vào tai Đức như nhắc nhở: “Hồi chuông muộn màng. Đời ai cũng có cơ hội gột rửa. Nhưng khi cá đã ươn, muối nào giữ nổi?”

Trời hửng nắng. Một con mèo hoang rúc dưới gầm giường, liếm vụn cá rơi. Đức ngồi bất động như pho tượng đá. Trong trí nhớ chắp vá, hắn thấy mẹ, thấy Lan, thấy cả đám cò đất đang bủa vây. Mùi muối mặn, mùi cá ươn, mùi nước mắt cũ  tất cả trộn lại thành thứ hối hận muộn màng.

Ở xóm lao động ấy, người ta vẫn rỉ tai nhau:

  “Cá không ăn muối cá ươn. Anh hay lươn lẹo, bố đứa nào dám yêu anh?”

Lan đã không còn là đứa ngu nữa. Bà Xuyến đã không còn hơi sức gánh nợ cho con. Chỉ còn Đức ngồi lại, cùng mùi tanh vĩnh viễn không tẩy được.

HẾT TRUYỆN